O pracy klasy VIIIa nad projektem:<< Pozostać Człowiekiem w „czasach pogardy” >> projekt zrealizowany w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa

Anna Wilczyńska i Błażej Flis z klasy VIIIa

„Wspomnienia wojenne” Karoliny Lanckorońskiej to niezwykle wzruszający dokument o II wojnie światowej. W mistrzowski sposób przedstawia realia życia zwyczajnych ludzi w czasie brutalnej okupacji Polski w latach 1939 - 1945.

Książka ukazuje nowe oblicze bohaterstwa definiowanego bezinteresowną pomocą dla słabszych, pomimo wszechobecnego lęku o własne życie i stałego zmagania się z własnymi słabościami.
Celem naszego projektu było przedstawienie, w oparciu o lekturę „Wspomnienia wojenne” Karoliny Lanckorońskiej, w przystępny sposób trudnych do wyobrażenia dla współczesnego nastolatka, faktów z historii II wojny światowej, takich jak losy polskich arystokratów, dzieje sybiraków, wzajemne pomaganie sobie w trudnych czasach wojny, charakterystyka obu okupacji niemieckiej i radzieckiej, a ponadto przybliżenie sylwetki autorki książki oraz propagowanie postaw bohaterów wspomnień, których można było obdarować mianem Człowieka żyjącego w „czasach pogardy”. Jednym z założeń projektu było zaprezentowanie jego wyników klasie III a gimnazjum, która nie miała styczności z tą lekturą.
Pomysłodawczynią przedsięwzięcia była nasza nauczycielka języka polskiego mgr Małgorzata Bochyńska. Każdy z uczniów naszej klasy otrzymał odpowiedzialne zadanie do realizacji. Czasu do przemyślenia mieliśmy dosyć, bo przygotowania do realizacji tematu rozpoczęliśmy jeszcze jesienią. Mogliśmy dobrać się w grupy, albo pracować pojedynczo. Potrzebne informacje zdobywaliśmy przede wszystkim z uważnego studiowania lektury, z innych dokumentów historycznych dostępnych w Internecie, bądź w bibliotece oraz faktów z życia osób przedstawionych w książce.. Poszczególne prezentacje były bogato ilustrowane zdjęciami z tamtego okresu oraz okraszone licznymi ciekawostkami historycznymi.
W dniu 12 grudnia 2018 roku Weronika Lisowska jako pierwsza zaprezentowała biografię Karoliny Lanckorońskiej, autorki „Wspomnień wojennych”. Dowiedzieliśmy się o licznych faktach z życia słynnej arystokratki z Brzezia, jej przedwojennej pracy naukowej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, zaangażowaniu w działalność charytatywną podczas I i II wojny światowej, często z narażeniem własnego życia, zeznawaniu w charakterze świadka koronnego przeciw gestapowcowi ze Stanisławowa /po wojnie/ oraz – w ostatnich latach - bezprecedensowego daru przekazania cennej rodzinnej kolekcji dzieł sztuki dla narodu polskiego. Dziś możemy podziwiać te obrazy np. Rembrandta czy cenne numizmaty na Wawelu i Zamku Królewskim w Warszawie.
Kolejna prezentacja należała do Izabeli Małetka i Bartosza Osytka. W niezwykle sugestywny sposób koledzy przedstawili nam realia odmiennych, ale jednocześnie tak samo okrutnych okupacji: sowieckiej i hitlerowskiej. Z zainteresowaniem słuchaliśmy o represjach okupantów wobec Polaków i mniejszości narodowych. Koledzy przypomnieli nam i uporządkowali najważniejsze daty z czasów II wojny światowej.
Trzecia grupa: Gabriela Abramowska, Maja Szcześnik i Wiktoria Górska, przedstawiła historię polskich arystokratów, z ich bogatą tradycją rodową, herbami oraz rolą w krzewieniu patriotyzmu, także na Syberii oraz w więzieniach, obozach i szpitalach.
Następna prezentacja autorstwa Karoliny Łućko, Natalii Ciunczyk i Marii Miąsek, w sugestywny sposób przedstawiała bohaterstwo zwyczajnych ludzi w tamtych nieludzkich czasach. Koleżanki opowiedziały nam, jak drobne gesty mogły wywołać uśmiech/np. przez wspólny śpiew, modlitwę/ pomóc na chwilę zapomnieć o okrucieństwie okupanta/wykłady o sztuce, recytowanie polskich utworów/, dostrzec człowieka w poniżonej istocie będącej obok /ofiarowanie dobrego słowa, odrobiny wody, chleba/, jak z godnością iść na śmierć, patrząc odważnie w oczy swojemu oprawcy. Tak umierały tylko Polki w obozie w Ravensbruck.
Kolejna prezentacja Zuzanny Wtulich i Olgi Sobol dotyczyła stosunku Polaków wobec okupantów. Postawy te były różnorodne. Niektórzy, nieliczni rodacy wyrażali aprobatę dla postępowania najeźdźców. Kierowały nimi strach lub chęć uzyskania nagrody za kolaborację. W większości jednak bohatersko przeciwstawiali się Hitlerowcom oraz Sowietom. Prowadzili działalność dywersyjną lub sabotażową, która przyczyniła się do wyzwolenia. Prowadzili też inną działalność, jak:dożywianie więźniów, informowali rodziny o aresztowaniach bliskich, zabiegali o uratowanie dzieci urodzonych w obozie, dbali o zwolnionych żołnierzy z oflagów i stalagów.
Zuzanna Źrodowska, Konstanty Grzesiak i Filip Chojecki, zaprezentowali nam inne oblicza bohaterstwa zwykłych ludzi. Życzliwej pomocy można było doświadczyć od sąsiada z kamienicy, a nawet od współwięźnia w obozie zagłady. Fakty te były bogato ilustrowane licznymi cytatami z lektury.
Na koniec wystąpiły Aleksandra Sekular i Zuzanna Bigda. Dziewczynki przedstawiły tragiczne losy sybiraków oraz bezwzględne postępowanie Stalina wobec narodu polskiego.
Natomiast prezentacja Natalii Polkowskiej dotyczyła sposobów upamiętniana sybiraków i ofiar zbrodni katyńskie j/tablice pamiątkowe, pomniki, cmentarze, dokumenty, książki/.
Dopełnieniem przedstawianych faktów historycznych był towarzyszący wszystkim prezentacjom plakat wykonany przez Jakuba Rutkowskiego i Wiktorię Wiącek. Stanowi on swoiste résumé naszego projektu. Ilustruje wszystkie elementy kolejnych wystąpień.
Prezentacje te stale wzbudzają w nas refleksję, jak można było dopuścić do bezkarnego ludobójstwa na taką skalę…. Jak daleko może posunąć się człowiek w nienawiści do drugiej osoby? Te przerażające fakty z historii nie mogą zostać zapomniane! Powinniśmy pamiętać o ludziach dobrych, godnie znoszących prześladowania, np. w więzieniach, obozach koncentracyjnych, pomagających innym spontanicznie, bądź przez instytucje, jak Czerwony Krzyż .Nie wolno nam dopuścić do podobnej tragedii w przyszłości, by wróciły „czasy pogardy”.
Całe klasowe przedsięwzięcie zostało zwieńczone sukcesem. Wszystkie materiały z tego projektu, zebrane w jedną prezentację przez Piotra Kozłowskiego, spoczęły w szkolnej bibliotece, aby służyć w przyszłości innym klasom. Ponadto notatka z klasowego projektu napisana przez Kamila Sitkowskiego i Emiliana Piszczka ukaże się w najbliższej gazetce szkolnej.

inicjatywy i pomysły, projekty, Szkoła podstawowa