Futsal (dawniej używana w Polsce oficjalna nazwa piłki nożnej halowej pięcioosobowej lub potocznie halówki) – zespołowa gra sportowa, odmiana piłki nożnej rozgrywana w hali. Jej nazwa pochodzi od portugalskiego futebol de salão i hiszpańskiego fútbol sala lub fútbol de salón, co można przetłumaczyć, jako halowa piłka nożna.

Historia
Pierwszy pokaz gry w pięcioosobową odmianę piłki nożnej odbył się latem 1930 w Montevideo, a za jej twórcę uważa się Juana Carlosa Cerianiego. W pierwotnym zamyśle ta odmiana futbolu przeznaczona była dla dzieci i młodzieży, bowiem rozmiary placów gry dostosowano do ich potrzeb oraz możliwości. Mniej więcej w tym samym czasie w São Paulo w Brazylii powstała podobna odmiana gry w piłkę nożną. Mecze były rozgrywane na boiskach do koszykówki, bez użycia band.
W 1971 powołano Międzynarodową Federację Futsalu – Federación Internacional de Fútbol de Salón (FIFUSA) do zarządzania grą. Swoje pierwsze Mistrzostwa Świata FIFUSA zorganizowała w 1981 w São Paulo. W 1985 utworzyła obecnie najpowszechniej używaną nazwę dyscypliny.
W 1988 FIFA włączyła piłkę nożną halową do swoich kompetencji, jako nową dyscyplinę i spisała jej zasady. Pierwsze Mistrzostwa Świata w Halowej piłce nożnej FIFA odbyły się w styczniu 1989 w Rotterdamie w Holandii i zakończyły triumfem Canarinhos. Uczestniczyło w nich 16 zespołów narodowych. W 1992 impreza nazywała się Mistrzostwa Świata w piłce pięcioosobowej FIFA i została rozegrana w Hongkongu. Od mistrzostw w 1996 w Gwatemali obowiązuje obecna nazwa, Mistrzostwa Świata w Futsalu FIFA.
W 2002 członkowie Panamerykańskiej Konfederacji Futsalu – La Confederación Panamericana de Futsal (PANAFUTSAL) utworzyli Światowy Związek Futsalu – Asociación mundial de Fútbol de Salón (AMF), niezależny od FIFA.

Przepisy

I. Pole gry (boisko)

1. Opis
a) Pole gry musi być prostokątne.
b) Długość linii bocznej musi być większa niż długość linii bramkowej.

2. Oznaczenie pola gry
a) Pole gry jest oznaczone liniami.
b) Linie te należą do powierzchni, których są granicami.
c) Dwie dłuższe linie graniczne są nazywane liniami bocznymi. Dwie krótsze, nazywane są liniami bramkowymi.
d) Pole gry jest podzielone na dwie połowy linią środkową.
e) Punkt środkowy jest oznaczony na środku tej linii.
f) Z punktu środkowego wyznacza się (umowny) okrąg o promieniu 3 m.

3. Pole karne
Pole karne wyznacza i określa łuk.

4. Punkt karny
Punkt karny wyznacza się w odległości 6 m od środka linii bramkowej w równej odległości od obu słupków bramkowych.

5. Drugi punkt karny
Drugi punkt karny wyznacza się w odległości 10 m od środka linii bramkowej w równej odległości od obu słupków bramkowych.

6. Miejsce pola rzutu rożnego
Miejsce przecięcia linii bocznych i bramkowych

7. Strefa zmian
a) Strefa zmian jest usytuowana na tej samej stronie gry, co ławki zawodników rezerwowych i bezpośrednio przed nimi.
b) W obrębie tej strefy zawodnicy wchodzą i opuszczają pole gry podczas zmian.
c) Strefy zmian mają, co najmniej 3 m długości i są oznaczone z każdej strony za pomocą linii prostopadłej do linii bocznej.
d) Odległość pomiędzy bliższymi końcami stref zmian, a linią środkową wynosi, co najmniej 3 m.
e) Obszar pomiędzy strefami zmian, bezpośrednio przed stolikiem sędziego czasowego musi pozostać pusty.

8. Bramki
a) Bramki muszą być umieszczone pośrodku linii bramkowych.
b) Składają się z dwóch pionowych, równoodległych od narożników pola gry słupków połączonych górnymi końcami poziomą poprzeczką.

9. Względy bezpieczeństwa
Bramki mogą być przenośne, ale muszą być pewnie zakotwiczone w podłożu podczas gry.

10. Nawierzchnia pola gry
Nawierzchnia musi być gładka, płaska i nieścieralna.

11. Oznaczenie odległości przy rzucie rożnym
a) W odległości 5 m od łuku pola rożnego, na zewnątrz pola gry może być wykonane oznaczenie, pod kątem prostym do linii bramkowej, by zachowana została przepisowa odległość przeciwnika od piłki podczas wykonywania rzutu z rogu.

Źródła: http://pl.wikipedia.org/wiki/Futsal, http://www.plph.waw.pl,